مقررات فنی و ساختمانی
ﻛﺎﺳﻪ اﺳﺘﺨﺮ
ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎﺳﻪ اﺳﺘﺨﺮ در ساخت استخر ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزه ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ زﻣﻴﻦ از ﻧﻈﺮ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺧﺎك، ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻃﺒﻘﺎت زﻣﻴﻦ، ﺳﻔﺮه آب ﻫﺎي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ و ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺿﻌﻲ و ذیربط و ﺑﺎ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﺮاﺟﻊ ذﻳﺼﻼح و آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ و داراي ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻣﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد. ﺷﻜﻞﻫﺎي 1و 2ﺳﻴﺴﺘﻢهای ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزه ﻛﺎﺳﻪ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ. ﻛﻒ و ﺑﺪﻧﻪ اﺳﺘﺨﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻻزم را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺸﺎر در داﺧﻞ و ﺧﺎرج اﺳﺘﺨﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻮق اﻧﺘﺨﺎب و اﺟﺮا ﺷﻮد .
اﺳﺘﺨﺮ ﻫﺎی داﺧﻞ زﻣﻴﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﺻﻔﺤﺎت ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ درﺟﺎ، ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﺘﻨﻲ ﻣﺴﻠﺢ و ﻳﺎ ﺻﻔﺤﺎت ﺑﺘﻦ ﭘﻴﺶ ﺑﺎ ﺳﻴﻤﺎن تیپ پنج ، بر اساس سیستم سازه ای صفحه ای طراحی می شود ﻛﻪ عایقﻛﺎری رﻃﻮﺑﺘﻲ از ﺳﻤﺖ ﺑﻴﺮون و روﻛﺶ ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ از ﺳﻤﺖ داﺧﻞ ﻛﺎﺳﻪ اﺳﺘﺨﺮ ﺿﺮوری ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .
ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ درزﻫﺎي اﻧﺒﺴﺎط و درزﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن از اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ مگر در اﺳﺘﺨﺮﻫﺎي ﺑﺘﻨﻲ ﻛﻮﭼﻚ و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻛﻪ ﺿﺮورت ﺑﻪ درز اﻧﺒﺴﺎط ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ درزﻫﺎي اﻧﺒﺴﺎط در نشریه 2-132 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور آورده شده است.
نازک کاری داﺧﻞ اﺳﺘﺨﺮ
ﺳﻄﻮح داخلی ﻛﺎﺳﻪ اﺳﺘﺨﺮ در ساخت استخر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢﻣﻘﺎوم ، ﻧﺴﺒﺘﺎ ً ﻧﺮم و ﻛﺎﻣﻼً ﺻﺎف ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﻮد، ﺑﻪ اﺛﺮی ﻛﻪ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻛﻠﺮ و ﺳﺎﻳﺮ ﻳﻮن ﻫﺎي ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻮﺟﻮد درآب آﺳﻴﺐ ﻧﺒﻴﻨﺪ، ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺗﻤﻴﺰ ﺷﻮد و در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺑﺪن ﺷﻨﺎﮔﺮان اﻳﻤﻨﻲ ﻻزم ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ . از دﻳﮕﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﻬﻢ ﻧﺎزك ﻛﺎري داﺧﻞ ﻛﺎﺳﻪ اﺳﺘﺨﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻄﻮح ﻧﺎزك ﻛﺎري ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪون ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ و ﻓﺮورﻓﺘﮕﻲ ﺑﻮده و از اﻳﺠﺎد ﮔﻮﺷﻪ و ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﺗﻴﺰ اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد.
ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﻮﺷﺸﻲ داﺧﻞ ﻛﺎﺳﻪ استخرها درﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت موجود ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨد.
رنگ آمیزی
رﻧﮓ ﻧﺎزك آﻣﻴﺰي ﻳﻜﻲ از نازکﻛﺎري ﻣﻬﻢ ﻫﺎي اﺳﺖ در اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ . اﻧﺘﺨﺎب رﻧﮓ ﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺐ و اﺟﺮاي دﻗﻴﻖ آن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﺧﺎص، ﻧﻤﺎي ﻣﻄﻠﻮب و دﻟﺨﻮاه را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد . ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ رﻧﮓ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ ﺑﻪ وﻳﮋه در اﺳﺘﺨﺮﻫﺎي ﺳﺮﭘﻮﺷﻴﺪه رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ است. در اﺳﺘﺨﺮﻫﺎي روﺑﺎز رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺎﺑﺶ آﻓﺘﺎب و اﻧﻮاع روﻏﻦﻫﺎي ﻣﺤﺎﻓﻆ ﭘﻮﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺎﻧﺪن اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ اﺳﺘﺨﺮ(ﺗﺮ و ﺧﺸﻚ ﺷﺪن ﺳﻄﺢ رﻧﮓ) ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭘﺲ از ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻛﺮم و ﻳﺎ ﺳﻔﻴﺪ ﭼﺮك بشود . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ آب زﻻل و ﺗﻤﻴﺰ ﻧﻴﺰ ﻇﺎﻫﺮاً داراي رﻧﮓ آﺑﻲ اﺳﺖ، رنگ آﻣﻴﺰي اﺳﺘﺨﺮ ﺑﻪ رﻧﮓ آﺑﻲ، ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ و ﺟﻼي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ آب و ﻓﻀﺎي اﺳﺘﺨﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺨﺸﻴﺪ . از اﻳﻦ رو رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ آﺑﻲ ﻳﺎ آﺑﻲ ﻛﻢ رﻧﮓ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﻪ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ ﺗﺮﺟﻴﺢ داده ﻣﻲﺷﻮد و از رﻧﮓ ﻫﺎي ﺗﻴﺮه و ﺳﺎﻳﺮ رنگ ﻫﺎ مﺎﻧﻨﺪ ﺳﺒﺰ و زرد و قهوه اي ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﺮد.
سیستم های سرریز آب کاسه استخر :
از اﻫﺪاف ﻣﻬﻢ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺳﺮرﻳﺰ آب اﺳﺘﺨﺮ ﺟﻤﻊ آوری ﻣﺪاوم اﺟﺴﺎم ﻣﻌﻠﻖ و ﻧﻴﺰ ﻛﻒ ﻫﺎی اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮ ﺳﻄﺢ آب ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺬف و ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻮج ﻳﺎ ﺗﻼﻃﻢ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ آب از دﻳﮕﺮ اﻫﺪاف اﺻﻠﻲ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎي آب ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻃﺮاف ﻛﺎﺳﻪ اﺳﺘﺨﺮ، ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻜﺎت ﻣﺬﻛﻮر ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داده شود. از ﻧﻜﺎت ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ در ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎی ﭘﻴﺮاﻣﻮن اﺳﺘﺨﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎً ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮارﮔﻴﺮد ، ﻧﻮع ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺮرﻳﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ دﺳﺖ ﻳﺎ ﭘﺎي ﺷﻨﺎﮔﺮان در آن ﮔﻴﺮﻛﻨﺪ.
در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ سیستم های سرریز اﺳﺘﺨﺮ از ﻧﻈﺮ ساختار به ﺻﻮرت های زﻳﺮطراحی و اﺟﺮا می ﺷﻮد:
ﺳﺮرﻳﺰ ﺗﻮﻛﺎر
ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎي ﻫﻢ ﺳﻄﺢ
سرریزهای نقطه ای
ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎي ﺗﻮﻛﺎر :
ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎي توکار ﺑﻪ ﺻﻮرت درﺟﺎ و ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﺑﺘﻦ، دور ﺗﺎ دور ﻛﺎﺳﻪ اﺳﺘﺨﺮ اﺟﺮا ﻣﻲ ﺷﻮد .در ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎ، ﺑﺮاي راﺣﺘﻲ و اﻳﻤﻨﻲ ﺷﻨﺎﮔﺮان ﺗﻮﺻﻴﻪ می ﺷﻮد ﻛﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻟﺒﻪ اﺳﺘﺨﺮ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ آب ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﻜﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ، از اﻳﻦ رو، ﻋﺮض و ﻋﻤﻖکانال ﺳﺮرﻳﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻧﺪازه ﻣﻤﻜﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ . اﺟﺮاي ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺮرﻳﺰي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻧﻈﺎرت و دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻫﺰﻳﻨﻪ نسبتاً زیادی خواهد بود.
اﻳﺠﺎد ﺳﻄﺢ آب ﺳﺎﻛﻦ و ﺑﺪون ﻣﻮج در اﺳﺘﺨﺮﻫﺎي ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺮﺧﻮردار است . ﺳﺮرﻳﺰ ﺗﻮﻛﺎر ﺑﺎ آﺑﺮوي ﮔﻮد و ﭘﻬﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﻮج ﮔﻴﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ بود . در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت آب ﺳﺮرﻳﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ﺗﺎﺧﻴﺮي ﻫﺪاﻳﺖ و ﻣﺠﺪد ﺑﻪ داﺧﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﻤﭗ شود. ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻴﺐ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺠﺮاي ﺧﺮوﺟﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ آب وارد ﺷﺪه ﺑﻪ آن ﺑﺪون ﺗﻮﻗﻒ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺼﻔﻴﻪ و ﮔﺮدش آب اﺳﺘﺨﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮدد.
در اﺳﺘﺨﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎﻳﻲ از ﻧﻮع ﺳﺮرﻳﺰ ﺗﻮﻛﺎر ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﮔﺮدد، ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻛﺎﻧﺎل اﻧﺘﻘﺎل ﺳﺮرﻳﺰ آب اﺳﺘﺨﺮ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺼﻔﻴﻪ، ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺎل دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ در ﺣﺎﺷﻴﻪ و ﻛﻨﺎر ﻟﺒﻪ اﺳﺘﺨﺮ ﺑﺎ درﭘﻮش ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻮد ﺗﺎ آب ﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﺮوج ﺷﻨﺎﮔﺮان و ﻳﺎ ﺷﻴﺮﺟﻪ آﻧﻬﺎ و ﻧﻴﺰ آب ﺣﺎﺻﻞ از ﺷﺴﺘﺸﻮي ﺣﺎﺷﻴﻪ اﺳﺘﺨﺮ از ﻃﺮﻳﻖ آن وارد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه ﺗﺎ از ورود ﻣﺠﺪد آب ﺑﻪ داﺧﻞ ﻛﺎﺳﻪ اﺳﺘﺨﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﮔﺮدد.
سرریزهای هم سطح یا حاشیه :
ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺮرﻳﺰ ﻫﻢ سطح اﺑﺘﺪا در اﺳﺘﺨﺮﻫﺎي ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ و آموزﺷﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از سیستمﻫﺎي ﺑﺎرزﺳﺎزي ﺧﻂ ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻧﻮع اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ آﻣﻮزش، ﺗﻤﺮﻳﻦ و ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺷﻨﺎﮔﺮان ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت در آن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺮرﻳﺰ ﻫﻢ ﺳﻄﺢ ﺑﺎ ﻛﺎﻧﺎل ﺳﺮﺗﺎﺳﺮي و ﭘﺮ ﻇﺮﻓﻴﺖ، ﺟﺬب ﻣﻮج و ﺗﻼﻃﻢ آب اﺳﺘﺨﺮ را ﺑﻪ راﺣﺘﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ آورد ﻛﻨﺪ،
ﻛﻪ از اﻣﺘﻴﺎزات ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورد . ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺮرﻳﺰ ﻫﻢ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎي ﺳﺮﭘﻮﺷﻴﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻣﻜﺎن ﺟﻤﻊ آوري آب هاي ﺳﻄﺤﻲ ﺣﺎﺷﻴﻪ اﺳﺘﺨﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و از ﺑﺮﮔﺸﺖ آن ﺑﻪ ﻛﺎﺳﻪ اﺳﺘﺨﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد.
سرریزهای نقطه ای (کف گیر):
ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎي نقطه اي ، ﻣﻌﻤﻮﻻ در اﺳﺘﺨﺮﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﻳﺎ ﺧﺎﻧﮕﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻛﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد . اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎ وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺬب ﻣﻮج ﻧﺪارد و داراي ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻛﺎرآﻳﻲ ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎي نقطه ای برای ﮔﺮدش ﻣﻨﺎﺳﺐ آب و ﭘﺎﻛﺴﺎزي آن در استخر های ﺑﺎ حداکثر مساحت کاسه 150 ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ می ﺑﺎﺷﺪ که در ﺣﺪ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎي ﺧﺎﻧﮕﻲ و ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب می آﻳﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ از اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻛﺎﺳﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از 150 ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.